Liceum Sztuk Plastycznych w Gronowie Górnym jest artystyczną szkołą ponadpodstawową. Od lat realizujemy wiele projektów, dzięki którym proces edukacyjny jest przyjazny, ciekawy a młodzież przejmuje odpowiedzialność za własny rozwój. Od 15 lat realizujemy projektu Erasmus+ i Regionalne Programy Operacyjne.
Rozwój kompetencji kluczowych jest dla nas bardzo ważny. Staramy się wspierać młodzież w rozwoju tak, aby czas pobytu w szkole była dla nich czasem bardzo intensywnego rozwoju a po opuszczeniu murów szkolnych szła odważnie szukając swojego miejsca w życiu, pokonywała trudności i nie bała się podejmować trudnych wyzwań.
Kreatywność jest dla nas i naszych uczniów “chlebem powszednim”. Uczniowie pracują projektowo, Design Thinking wykorzystywaliśmy w pracy zanim zaczęto o nim mówić powszechnie w edukacji. Od lat, my nauczyciele, uczestniczymy w szkoleniach z komunikacji interpersonalnej, także uczniom proponujemy warsztaty z komunikacji prowadzone przez specjalistów.
Dlaczego o tym piszę?
Do kompetencji 4K, do których chciałabym dzisiaj nawiązać, brakowało kultury myślenia krytycznego.
Do projektu Szkół Myślenia Krytycznego przystąpiliśmy w marcu 2020 roku i byliśmy jedną z pierwszych szkół ponadpodstawowych w Polsce i pierwszą z artystycznych. Marzec 2020 przywitał nas pandemią i pierwsze szkolenie Rady Pedagogicznej odbyło się zdalnie.
Dziś, po dwóch latach wdrażania kultury myślenia krytycznego mogę powiedzieć, że jak w każdej zmianie – proces ma swoją trajektorię, na którą działają zarówno siły wewnętrzne i zewnętrzne. Przyspiesza lub zatrzymuje się pod wpływem różnych nieprzewidzianych czynników. Zawalania, a niekiedy skręca z drogi, aby powrócić na ten właściwy, przez nas pożądany tor. Tu uważność i pokora lidera wprowadzającego zmianę jest w cenie.
Szkoły podstawowe vs ponadpodstawowe.
Jako trener, szkoliłam rady pedagogiczne szkół podstawowych, uczestniczyłam w spotkaniach zespołu wdrożeniowego, rozmawiałam z dyrektorami szkół wdrażających MK, uczestniczyłam w superwizjach. Jako dyrektor szkoły ponadpodstawowej sprawuję nadzór pedagogiczny, obserwowałam lekcje nauczycieli w naszej szkole. Ale także zapraszałam moich nauczycieli, koleżanki na obserwacje swoich lekcji. Brałam udział w spotkaniach zespołu wdrożeniowego, motywowałam, inspirowałam. Dzieliliśmy się doświadczeniem. Wkładaliśmy mnóstwo pracy i wysiłku.
Myślę, że wdrażanie kultury myślenia krytycznego do szkoły podstawowej i ponadpodstawowej wygląda nieco inaczej. I nie mam tu na myśli spraw technicznych, pracy podczas zajęć, organizacji lekcji czy doboru rutyn. Myślę tu o całościowym podejściu, o wprowadzaniu zmiany i zarzadzania zmianą. O roli komunikacji we wdrażaniu zmiany i chcę podkreślić w szczególności komunikację z młodzieżą. Można się ze mną zgodzić lub nie. Można moje spostrzeżenia wykorzystać.
Młodzież lubi wiedzieć dlaczego musi cos robić i czuć potrzebę, że po coś to jest. Chce także wiedzieć, że to ma czemuś służyć i jest to dla niego logiczne, i ma sens. Zwłaszcza jeśli musi się przy tym napracować! A musi.
Dlaczego nie ma czegoś podane jak do tej pory, dlaczego musi się zaangażować, zmieniać miejsca, prezentować i ciągle wychodzić ze strefy komfortu?
O ile, z moich obserwacji, młodszym uczniom zorganizowanie i zaproponowanie rutyn często wystarczy aby byli zaangażowani, mogli ruszyć się z miejsca, wypowiedzieć, zaprezentować i aby lekcja była ciekawa dla nich i wartościowa, o tyle z młodzieżą straszą to nie wystarczy.
Z podwórka praktyka.
Na wielu lekcjach, w marcu 2020, roku nauczyciele naszej szkoły zaczęli stosować rutyny. Pierwsze nasze kroki z rutynami. Najpierw zaciekawienie uczniów – coś innego- efekt świeżości. Potem otwarta niechęć, irytacja, prezentowanie swojej dezaprobaty. Pojawiały się komentarze: Ale o co chodzi? Co? Znowu rutyny? Jeju! Znowu kawusia, znowu most! Dla jednych nudne, dla innych wręcz demotywujące i z poczuciem straty czasu. Często mieli inne wyobrażenie o wykorzystaniu czasu lekcji.
Wraz z pracą z rutynami i narzędziami uzasadnialiśmy, tłumaczyliśmy dlaczego tak jest, co jest ważne, z jakiego powodu tak chcemy pracować. Dalej nie było łatwo. Przełomem stały się warsztaty z myślenia krytycznego dla uczniów. Dla pierwszej grupy uczniów w 2021, dla pozostałych w czerwcu tego roku. Specjalnie zaprojektowane dla nich, z mnóstwem ćwiczeń, analizy, dyskusji, poszukiwań. Prezentacja i przerobienie z uczniami całego 4K. Pokazanie powiazań pomiędzy nimi i dlaczego to takie ważne. Dziś jak na to patrzę, to taka jedna wielka rutyna: “części – cele- złożoność”.
Bardzo się cieszę, że daliśmy uczniom taką możliwość. Cieszę się również, ze mogłam te warsztaty współprojektować i współprowadzić. Uważam, że to niezwykle, wartościowe doświadczenie dla młodzieży. Taką też informację i feedback dostałyśmy z Kasią Kret na zakończenie warsztatów, które uczniowie podsumowali rutyną 4 punkty kompasu. Myślenie krytyczne wraz komunikacją, codzienną kreatywną pracą i współpracą w grupie – 4K w komplecie! Polecam!
Krystyna Brinkiewicz
