MYŚLENIE KRYTYCZNE JEST TRUDNE, PRACOCHŁONNE I NUDNE ZARÓWNO DLA NAUCZYCIELA, JAK I UCZNIA
Za tym mitem stoją kolejne przekonania, którym trzeba się przyjrzeć i je zaktualizować.
Zgodnie z pierwszym cała praca ma być wykonana przez nauczyciela. Macie Państwo uzasadnione wątpliwości, bowiem dotychczasowymi projektami i nowymi zadaniami byli obciążani głównie nauczyciele. Ławo zatem o skrót myślowy (założenie), że tym razem będzie tak samo, czyli każdy nauczyciel będzie musiał odbyć wielogodzinne szkolenia, zaopatrzyć się w nowe pomoce dydaktyczne a potem „ciężko i w znoju” wdrażać MK w swojej klasie i szkole.
Nie tym razem!
Myślenie krytyczne w naszej wersji to pełne oprzyrządowanie… dla ucznia. Wszystko co Państwo dostajecie od nas to narzędzia i rutyny myślenia krytycznego, które są stosowane TYLKO i WYŁĄCZNIE przez uczniów.
“Kiedyś myślałam, że należy podawać wiedzę, teraz myślę, że należy odkrywać””
OPINIA PO FESTIWALU MYŚLENIA KRYTYCZNEGO
Co to oznacza w praktyce?
Na szkoleniu, które trwa najczęściej od 3 do 5 godzin uczymy jak zbudowana jest rutyna MK, jakie polecenie otrzymują uczniowie, by mogli natychmiast pracować, myśleć i zapisywać swoje przemyślenia, zgodnie z procedurą danej rutyny. Nauczyciel formułuje tylko polecenie. NIE MOŻE przed lekcją wypełnić treścią narzędzie, które planuje zastosować jutro. To częsta praktyka, gdyż nauczyciele mają poczucie, że: „muszą wiedzieć czy to wyjdzie”, „muszą wiedzieć, co będą myśleć uczniowie”, aby przygotować odpowiedź/komentarz/reakcję, „muszą wiedzieć dokąd to prowadzi” – to wszystko są przekonania z tradycyjnej (pruskiej) szkoły, gdzie nauczyciel jest odpowiedzialny za nauczanie.
W kulturze myślenia krytycznego jedyną osobą odpowiedzialną za uczenie się jest uczeń! Odpowiedzialnością nauczyciela jest stworzyć takie warunki, aby uczniowie chcieli i mogli się uczyć. Warunków sprzyjających uczeniu się nie tworzy nauczyciel, który przez 43 minuty mówi do uczniów. Gdy to zrozumiemy, pojawi się nowe przekonanie: „To ja mam stworzyć moim uczniom warunki do uczenia się”. Uruchamia ono zupełnie nowe działania nauczyciela, a w konsekwencji prowadzi do:
- odwrócenia dotychczasowych proporcji komunikacyjnych na lekcji (80% czasu dla nauczyciela a 20% dla uczniów),
- przejścia od roli nauczyciela, który jest przygotowany do każdej ewentualności do nauczyciela, który rozpoczyna lekcję jako przygodę i nigdy nie wie w jakim kierunku się uda,
- przejścia od roli nauczyciela, który ma wszystkie niezbędne narzędzia, metody, programy do nauczyciela, który udostępnia uczniom niezbędne narzędzia, dzięki którym dowiedzą się jak się uczyć, myśleć, jak rozwiązywać problemy,
- przejścia od klasy, w której nauczyciel jest w centrum do klasy, gdzie uczeń jest w centrum.
To tylko kilka „obrazów”, jak wygląda praca nauczyciela w klasie z kulturą myślenia krytycznego. I to wszystko jest naprawdę możliwe, gdy nauczyciel przekaże swoim uczniom na początku kilka, z czasem kilkanaście, a na końcu kilkadziesiąt narzędzi krytycznego myślenia.
Reasumując, w tej kulturze nauczyciel ma być tylko bacznym obserwatorem i przewodnikiem. Całą pracę wykonują uczniowie. Oczywiście jest to proces, taka zmiana trwa około 2–3 lat, bo obie strony muszą zmienić swoje nawyki, schematy, muszą się też nauczyć nowego postępowania. Ale gwarantujemy Państwu, że z każdym miesiącem, semestrem, rokiem nauczyciel ma mniej pracy.
Inne, dość częste przekonania związane z tym mitem słyszy się od nauczycieli na konferencjach i szkoleniach; wyrażają je następujące stwierdzenia: „to będzie za trudne dla moich uczniów”, „to będzie nudne dla nich”, „moi szybko się zniechęcą”, „ja z moimi próbowałam już wszystkiego, to też się nie uda”.
Choć wielu polskich nauczycieli ma za sobą długie lata doświadczeń i w pełni uzasadnione obawy co do efektów, to jednak nadal mamy tu do czynienia z przekonaniem, a nie dowodem. TYLKO jeśli spróbujemy, będziemy mieć gwarancję, że coś zadziałało lub nie.
Ze swojej strony gwarantuję Państwu, że jeśli prawidłowo zastosujecie rutyny (zgodnie z odbytym przeszkoleniem), to reakcja uczniów będzie zupełnie inna niż się spodziewacie. Dlaczego miałoby tak być?
- Bo nauczyciel przestanie nauczać.
- Bo nauczyciel wycofa się i zrobi miejsce uczniom.
- Bo nauczyciel przestanie kontrolować i nieustannie oceniać.
- Bo nauczyciel stworzy przestrzeń do pracy zespołowej, komunikacji, kreatywności.
- Bo uczniowie otrzymają w końcu narzędzia do myślenia i rozwiązywania problemów.
- Bo uczeń otrzyma wolność, autonomię, zobaczy jak myśli, jak pracuje.
- Bo uczeń pozna siebie i uświadomi sobie jak się uczy każdego dnia, przez co stanie się skuteczniejszy.
- Bo każdego dnia uczeń będzie odnosił sukcesy, co pozytywnie wpłynie na jego emocje i motywację.
Możemy to osiągnąć, mając odpowiednie narzędzia i odpowiednio je stosując 🙂